مارکسیسم

این مقاله یک خرده مقاله است. می توانید با ویرایش آن کمک کنید

مارکسیسم یا مارکس‌گرایی گونه‌ای جهان‌بینی علمی و مکتب اندیشه‌ای‌ست که نخستین بار به دست کارل مارکس و فریدریش انگلس ساخته شد. چارچوب نظری آنها ترکیبی بود از سوسیالیسم آرمان‌شهری فرانسوی، اقتصاد سیاسی بریتانیایی و فلسفهٔ کلاسیک آلمانی. از سدهٔ نوزدهم مارکسیسم به چندین جریان متفاوت همچون مارکسیسم‌لنینیسم، مائوییسم یا اندیشهٔ مائو تسه‌تونگ، اندیشهٔ هو شی مین و مکتب‌های دیگری تبدیل شد. جهان‌بینی علمی مارکسیستی از راه مطالعهٔ رشد تاریخی و اجتماعی برپایهٔ روش ماده‌باوری تاریخی توسعه یافته‌است.

مارکس و انگلس درآغاز سوسیالیسم علمی را در مبارزه با سوسیالیست‌های آرمان‌شهری ایجاد کردند و با نشر جلد اول سرمایه به موفقیتی بی‌سابقه دست یافتند. مارکسیسم در سدهٔ بیستم با نخستین کوشش موفق در برپاسازی خودکامگی کارپیشگان و مشارکت‌های لنینیستی به آن از جایگاهی برجسته‌تر برخوردار شد.